Bir ‘Garip’ Ülke: Bangladeş

Erhan Ä°diz

Ä°HH’nın düzenlediÄŸi Yetim Dayanışma Günleri kapsamında BangladeÅŸ’te bulunan yetim kardeÅŸlerimize bir nebze olsun moral verebilmek için düştük yollara. 7 saatlik bir yolculuÄŸun ardından vardık baÅŸkent Dakka’ya. Program nedeniyle birçok ÅŸehri gezmemiz gerekiyordu. Bu durumu iyi kullanarak daha fazla gözlem ve karşılaÅŸtırma yapabilme fırsatı bulduÄŸumu söyleyebilirim. Bir haftalık geziyle 170 milyonluk ülke hakkında yorum yapmanın zorluÄŸunu göz önünde bulundurarak anlatmaya çalışacağım bu ‘garip’ ülkeyi.

1971 yılına kadar Pakistan’ın bir parçası olan BangladeÅŸ’in yüzölçümü 147 bin metrekare. Yani Türkiye’nin 5’te biri kadar. Fakat buna raÄŸmen Türkiye’nin iki katından fazla nüfusa sahip. Durum böyle olunca metrekareye düşen insan sayısı bir hayli fazla oluyor. Zaten nüfus yoÄŸunluÄŸu bakımından dünyanın en büyük ülkelerinden biri. Ãœlkenin yüzde 89’u Müslüman, geri kalanlar ise Hindu ve Budist. Müslümanlık ülkede kültürel bir hal almış, gerek giyim tarzı gerekse cami/cemaat sayısının az oluÅŸu bunu kanıtlar nitelikte.

Resmi dili Bengalce olan ülkede İngiliz sömürüsü nedeniyle İngilizce de konuşuluyor. 6 bölgeden oluşan Bangladeş dünyanın en fakir ve en kalabalık ülkelerinden. Kasırga, seller, yetersiz devlet politikaları ve hızla artan nüfus nedeniyle fakirlik ve kötü şartlar bitmek bilmiyor.

Para birimi Taka olan BangladeÅŸ’te 1 Türk Lirası 28 Taka’ya denk geliyor. Rehberimizin anlattığına göre günlük 1 doların altında kazananlar çok fakir, 2 dolar kazananlar fakir, 3 dolar kazananlar ise normal gelir sahibi olarak kabul ediliyormuÅŸ. Fakat bu fakirliÄŸe oranla ülkenin özellikle turistler için ucuz olduÄŸunu söylemek pek mümkün deÄŸil. Kalitesiz mallarına raÄŸmen fiyatlar birçok yerde Türkiye’ye eÅŸit. Bir lungi (erkeklerin giydiÄŸi etek) giyip sokaktan yiyip içecekseniz günlük 2 dolar yeter ama normal standartlarda bir hayat sürmek istiyorsanız Türkiye’den daha pahalı olacağını bilmeniz gerekir. Tekstilin merkezi olmasına raÄŸmen kıyafetler kaliteli deÄŸil. Yemek ve giyim pahalı, ulaşım ucuz, meyveler ise döneme göre deÄŸiÅŸiyor. Mesela bu günlerde Hindistan’dan ithal edildiÄŸi için biraz pahalı.

TrafiÄŸi baÅŸlı başına bir sorun. BaÅŸkent Dakka'da saatlerce aynı noktada bekleyebilir, 10 kilometrelik alanı 4-5 saatte gezebilirsiniz. TrafiÄŸin soldan aktığı ülkede kurallara uyan neredeyse yok gibi. Herkes birbirini ölümüne sollama peÅŸinde. Gerçi trafiÄŸin soldan aktığı bir ülke için ‘saÄŸlama’ demek daha doÄŸru olacak. 

Günde 50 defa kaza riski atlatabilir, onlarca kişinin son anda ölümden kurtuluşuna şahitlik edebilirsiniz. Trafiği, hayatınız boyunca yaşayamadığınız kadar adrenalin yaşatır. Bu nedenle tüm araçların önünde ve arkasında çelikten tamponlar vardır. Fakat, özellikle otobüsler kazalar nedeniyle birer hurda yığını gibidir. Tabi bu hurda yığınlarının bulunduğu trafikte son model araç sayısı da azımsanamayacak kadar çok. Orta sınıfın gelişmediği ülkede rikşayla yolcu taşıyan fakir ile son model otomobildeki zengin iç içe geçmiş durumda.

Trafik yoğunluğunun daha kötü sonuçları da var: Ilk gün yağ ve motor kokusundan uyuyamamak gibi. Gerçi buna alışsanız bile bir düğün konvoyu tarzında korna çala çala ilerleyen araçlara tahammül etmeniz imkansız. Alışkanlık haline getirilen bu durum büyük bir gürültüye neden oluyor.

Ilıman bir iklime sahip ülkede Ä°stanbul’un aÄŸustos ayı bile özlemle anılabilir. Nem bir insanı buharlaÅŸtırmaya yetecek kadar yüksek. Yolunuz düşerse abartmadığımı üzülerek öğreneceksiniz.

Ülkede inşaat ve tekstil sektörü hızla büyüyor fakat bu durum ekonominin düzelmesi için yeterli olmayacak. Zira bu kadar hızlı büyüyen bir nüfusu kontrol altında tutabilmek kolay değil.

Yahu kardeÅŸim bu ülkenin hiç mi güzel bir ÅŸeyi yok, dediÄŸinizi duyar gibiyim. Var hem de çok güzel ÅŸeyleri: DoÄŸası ve insanları. Güzel yürekli, çalışkan insanları. 
Fakat bu insanları tanımak; baÅŸlık parası ödemek zorunda kalan kızları ve Ä°ngiliz oyunlarını öğrenmek için yarın yeniden DiriliÅŸ Postası’nda buluÅŸmamız gerekiyor.